Beknopte geschiedenis van de wijkgezondheidscentra in Gent
De wijkgezondheidscentra zijn ontstaan halfweg de jaren 70 vanuit een kritische beweging tegen de bestaande gezondheidszorg. Het streven naar een meer toegankelijke gezondheidszorg met een grotere wederzijdse betrokkenheid tussen patiënt en hulpverlener mondde uit in de lancering van het model “wijkgezondheidscentrum”.
Zo zag het eerste wijkgezondheidscentrum in Gent, De Sleep, het daglicht in 1976. Twee jaar later startte wijkgezondheidscentrum Botermarkt in Ledeberg en in 1981 opende wijkgezondheidscentrum Brugse Poort zijn deuren. Internationaal kwam er meer en meer aandacht voor eerstelijnsgezondheidszorg. Nog steeds toonaangevend blijft de Conferentie van Alma Ata met de verklaring ‘Health for all by the year 2000’ in 1978. Ondanks een grote wereldwijde belangstelling, bleef het engagement voor de eerste lijn bij de beleidsmakers in België beperkt.
Nochtans blijft de ongelijke levensverwachting toenemen, zeker ook in België. Dit vraagt om een verdere structurele aanpak, zeker omdat blijkt dat een stevige uitbouw van de eerste lijn, bijdraagt tot een betere gezondheid!
Wijkgezondheidscentra doen dit door een laagdrempelige, geïntegreerde interdisciplinaire dienstverlening voor ingeschreven patiënten, waarbij de centra zich universeel opstellen en toegankelijk zijn voor alle inwoners binnen een geografisch omschreven gebied.
Om ook studenten de kans te geven praktijkervaring op te doen in dit model werd onder impuls van de Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnszorg UGent in 2000 het Universitair Centrum voor Eerstelijnsgezondheidszorg -later universitair gezondheidscentrum- Nieuw Gent opgericht.
Gezien de blijvende nood, investeerden de bestaande centra in Gent in nieuwe wijkgezondheidscentra in de 19de eeuwse gordel. Soms ook met sterke impulsen van de welzijnssector die de nood aan toegankelijke zorg aanvoelen op het terrein. Het streefdoel bleef: alle Gentenaars toegang geven tot dit model op basis van hun woonplaats.
In 2005 werd zo wijkgezondheidscentrum De Kaai opgericht, in 2009 gevolgd door wijkgezondheidscentrum Rabot en in 2010 werd wijkgezondheidscentrum Kapellenberg het zevende Gentse wijkgezondheidscentrum.
In april 2010 schakelde een bestaande groepspraktijk aan de Watersportbaan in Gent over naar een wijkgezondheidscentrum. Het negende, meest recente Gentse wijkgezondheidscentrum opende in januari 2013: wijkgezondheidscentrum De Punt te Gentbrugge.
Ondanks dit groot aantal wijkgezondheidscentra, zeker als men dit op Vlaams niveau bekijkt, blijft er een nood aan toegankelijke zorg. De centra merken dagelijks grote vraag naar inschrijving. Om kwaliteit van zorg te kunnen blijven bieden, blijft de vraag naar toegankelijke eerstelijnszorg ook vandaag zeer actueel.